Column: Gulle gevers verdienen anonimiteit
Nederlanders geven graag en relatief veel in vergelijking met andere Europese landen. Het zal niemand verbazen dat wij daar blij mee zijn. Het Oranje Fonds ontvangt bijdragen van vele schenkers, (familie)stichtingen, bedrijven en betrokken mensen in onze samenleving. Dankzij die hulp kunnen wij jaarlijks meer dan 10.000 sociale projecten steunen.
Zelf heb ik regelmatig contact met de mensen die hun eigen Oranje Fonds op Naam hebben. Deze mensen geven substantieel en zijn op enig moment een eigen fonds gestart, ieder met eigen redenen. Ik vind het mooi om die - vaak heel persoonlijke en betrokken - verhalen van mensen te horen. Verhalen die meestal een lange geschiedenis hebben, die soms verdrietig of andersinds emotioneel zijn. Maar deze schenkers willen lang niet allemaal dat die verhalen of hun identiteit in de openbaarheid komen. Ze geven gul, maar hangen dat liever niet aan de grote klok. Uiteraard begrijpen en respecteren wij dat.
Nu bestaat het gevaar dat er een einde aan die anonimiteit komt. Als het aan minister Sander Dekker voor Rechtsbescherming ligt, moeten donateurs die meer dan 15.000 euro aan een goed doel schenken met naam en woonplaats op een website worden vermeld, voor de duur van zeven jaar. Nu is het Oranje Fonds niet tegen transparantie, integendeel. Ook wij vinden dat transparantie bij deze tijd hoort. Ieder goed doel moet verantwoording afleggen aan de maatschappij - dat geldt ook voor het Oranje Fonds.
Maar soms schiet je je doel voorbij en dat is wat er naar mijn gevoel met deze conceptwet aan de hand is. De wet is bedoeld om onwenselijke beïnvloeding van stichtingen tegen te gaan - denk aan financiers die stichtingen willen bewegen (of financieren) tot een extremistische koers. Dat begrijpen wij, maar een onbedoeld neveneffect van de conceptwet is dat stichtingen als het Oranje Fonds honderden filantropen dreigen te verliezen omdat zij niet meer anoniem kunnen zijn.
In een ingezonden artikel in het FD verwoordde hoogleraar ondernemingsrecht Gerard van Solinge het naar mijn mening mooi. Hij vergelijkt het probleem met een boer die op zijn maïsveld een paar schadelijke planten ziet staan. De boer kan gericht op zoek gaan naar schadelijke planten, of hij kan het vele veld besproeien met gif zodat er niets van overblijft. Dat laatste is er volgens Van Solinge met deze wet aan de hand. In dit geval heiligt het doel de middelen juist niet.
Ik hoop dat de minister deze conceptwet intrekt. Want het zou toch zonde zijn als filantropen, onze belangrijke grote gevers, afhaken door deze nieuwe wet. Het zijn filantropen! En dankzij hun bijdrage kan het Oranje Fonds projecten steunen die leiden tot een fijne samenleving waarin iedereen kan en mag meedoen!
Peter Douwes
Directeur Oranje Fonds
