‘Zonder anderen sta je er echt alleen voor’

Na op veel plaatsen in de wereld te hebben gewoond, zit Sandra Jetten nu op haar plek als directeur bij het Oranje Fonds. “Toen ik in Londen in de zakelijke wereld werkte, verdiende ik een hoop geld. Maar mijn oorspronkelijke behoefte om mensen te helpen werd niet gestild. Tijdens mijn werk in Afrika hielpen we boerenbedrijven om winstgevend te worden. Daar leerde ik meer vanuit de gemeenschap te denken in plaats van het individu. En nu kan ik mijn hart en ziel in het Oranje Fonds stoppen.”

Op de middelbare school merkt Sandra dat ze graag mensen wil helpen. “Ik wilde arts worden en kinderen in Afrika helpen. Dus ik heb een blauwe maandag Geneeskunde gestudeerd. Het paste niet bij mij, omdat ik abstract denken miste. Ik koos toen voor de studie Natuurkunde.”

Alleen

Tijdens haar studie gaat ze een half jaar naar Zweden. Daar komt ze erachter hoe het voelt om eenzaam te zijn. “Ik voelde me ontheemd. Ik merkte toen hoeveel ik het miste om aansluiting te hebben. Internet bestond nog niet. Ik hoorde nergens bij. Er waren regelmatig dagen waarop ik helemaal niemand sprak. Dan ging ik maar wandelen in het park of naar een museum. Ik keek uit naar de dagen dat er weer colleges waren, omdat ik dan tenminste aanspraak had. Ik voelde me heel verdrietig en alleen op dat moment.” Ze pakt eerder dan gepland een vliegtuig naar huis.

“Ik maakte de studie af, maar ik wilde geen natuurkundige worden of onderzoek doen.” Bij toeval belandt Sandra in de zakelijke wereld. “Ik ben bij McKinsey & Company gaan werken. Ik had helemaal geen zakelijke achtergrond.” Ze haalt haar MBA aan businessschool Insead en gaat in Londen aan de slag. “Maar ik kon daar niet gelukkig zijn. Daar leek het vaak of je geluk moest kopen. Het draaide veel om materiële zaken.” Iets wat niet bij haar paste. “Ik wil ergens het verschil kunnen maken. Dat is altijd mijn drijfveer geweest. Iets doen waardoor er iets verandert ten goede.”

Non-profitwereld

“Ik besloot mijn baan op te zeggen. Ik wilde in de non-profitwereld werken. Toen kreeg ik een mooie kans. In Engeland had de Nationale Loterij een wedstrijd uitgeschreven waarbij een maatschappelijke organisatie 100 miljoen pond kon winnen. Iemand die ik kende had een goed idee, maar het geld werd pas uitgekeerd als de stichting echt bestond. Uit het niets hebben we toen UnLtd opgericht, een organisatie die zich richt op sociale initiatieven in achterstandswijken. En we wonnen. Binnen een jaar konden we achthonderd initiatieven helpen.”

'Het is zo belangrijk in welke omgeving je mag opgroeien en wie er voor je is'

Toen Sandra een vriendin bezocht in Zuid-Afrika, verloor ze haar hart aan het land. “Ik landde daar en dacht meteen: hier moet ik wonen. Maar ik had mijn baan nog. Eenmaal thuis besloot ik naar India te gaan voor een sabbatical om hierover na te denken.” Maar de tsunami zette een streep door dat plan. “Het geld van mijn ticket kreeg ik terug, en doneerde ik aan het Rode Kruis. Ik kocht een nieuw ticket om weer naar Zuid-Afrika te gaan. Ik was 35 jaar, nam ontslag en vertrok.”

TechnoServe werd haar nieuwe werkplek. Ze vond het bijzonder om uren in een jeep te zitten en dan aan te komen in typisch Afrikaanse dorpjes om de lokale boeren te helpen. “Denk aan een boer met drie of vier koeien en huizen met daken van stro. We ondersteunden de boeren met agrarisch advies zodat hij meer geld kon verdienen. Na een aantal jaar zie je dan een dorp opkrabbelen. En krijgt een kind opeens de kans om naar het vervolgonderwijs te gaan, omdat er meer geld is. We hadden projecten over heel het continent.”

Adoptie

Sandra voelt zich enorm thuis in Afrika. Ondertussen groeit haar kinderwens. “Ik had geen relatie en woonde in een land waar er tweehonderdduizend weeskinderen per jaar bij kwamen. Ik koos ervoor om een kindje te adopteren. Ik wilde mijn toekomstige zoontje Lucas noemen en kreeg uiteindelijk een kindje die deze naam al had. Het heeft zo moeten zijn.”

'Onze relaties, het zien van de ander en gezien worden door de ander maakt ons mens'

Ze komt weer terug naar Nederland, omdat ze met haar zoon bij haar familie wil zijn. Porticus vraagt haar om directeur te worden. De stichting financiert projecten op onder meer het gebied van onderwijs, gezondheidszorg en maatschappij. Ze vliegt opnieuw de wereld over. “Het was prachtig om te doen. De organisatie werkt vooral in stilte. Het draaide niet om status of erkenning, maar om menselijke waardigheid en rechtvaardigheid. Ik heb veel geleerd over de kracht van het goede.”

Moeder

Maar op een gegeven moment krijgt Sandra het benauwd. “Mijn zoon was zeven en werd gescout door een grote voetbalclub. Ik wilde er meer voor hem zijn. Mijn ouders konden op dat moment niet meer zo makkelijk meedraaien in mijn gezin. Ik kon niet een goede directeur én een goede moeder zijn. Iemand anders kon de rol van directeur overnemen, maar niemand anders kon de moeder van mijn kind zijn. De keuze was makkelijk. Ik wilde voor mijn zoon klaarstaan nu hij een andere levensfase in ging. Juist tijdens kleine momenten, zoals een autorit, vertelt je kind tussen neus en lippen door hoe het echt gaat. Die momenten wil ik er zijn.”

Een periode als zzp’er volgt. Tot haar zoon naar de middelbare school gaat. “Ik kreeg weer tijd voor mezelf en wilde opnieuw mijn hart volgen: werken voor een organisatie die zich inzet voor sociale cohesie, voor de maatschappij. Het is zo belangrijk in welke omgeving je mag opgroeien en wie er voor je is. Zonder anderen sta je er echt alleen voor. Onze relaties, het zien van de ander en gezien worden door de ander maakt ons mens. Ik maak me echt zorgen om individualisme en polarisatie, over het steeds verminderende samen in de samenleving. Ik wil bijdragen aan een maatschappij waar niemand er alleen voor staat.”

Droom

Haar droom voor het Oranje Fonds? “Het werk van onze organisatie is belangrijk. Dat moet zichtbaar zijn. Niet ik. Ik wil vooral het verhaal van het Oranje Fonds vertellen. Daarom zou ik het fijn vinden als ons fonds nog zichtbaarder maakt hoe belangrijk het is om met elkaar een mooie maatschappij te realiseren en dat we een significant verschil kunnen maken in het leven van een individu en in de maatschappij. We mogen alle sociale initiatieven en hun vrijwilligers dus veel meer op de kaart zetten. Want het maatschappelijk middenveld waarmee wij werken heeft enorm veel waarde en is heel belangrijk voor Nederland.”