“Samenkomen om naar elkaar te luisteren was mijn oorspronkelijke plan, maar het werd een soort klaagrondje. Het trok ons naar beneden en we gingen niet hoopvol naar huis”, vertelt initiatiefnemer Jeanette. Dat was niet de bedoeling. De diaconaal opbouwwerker bij Stichting Hart voor Noord wil verdiepende gesprekken met buurtbewoners.
Door een artikel maakt ze kennis met Integratieve Buurt Therapie(IBT), ontwikkeld in een sloppenwijk in Brazilië. Deze methode gaat ervanuit dat mensen zélf eigenschappen en de kracht hebben om te werken aan de problemen waar ze tegenaan lopen. Jeannette is meteen enthousiast over de methode die buurtgenoten bij elkaar brengt in Luistergroepen. Het biedt een laagdrempelige manier voor mensen met een beperkt sociaal netwerk om dagelijkse ervaringen met elkaar te delen, naar elkaar te luisteren en van elkaar te leren. Doordat je in groepen samenkomt, maak je gebruik van je eigen kracht om oplossingen te vinden. “Het is fijn om te kunnen praten over iets waar je tegenaan loopt, een soort steentje in je schoen dat je steeds bij je draagt. Het lucht op om dat steentje eruit te halen. We gebruiken de kracht van de groep om elkaar te helpen. Ze zetten hun eigen ervaringen in om elkaar te ondersteunen.”
Luistergroepen in coronatijd lukten juist wél
In coronatijd begon Jeannette met Luistergroepen. Starten in deze gekke tijd bleek geen obstakel. “In de lockdowns kon je geen verbinding met elkaar zoeken en contact maken. Maar bij ons wel. Wij werden gezien als een uitzondering en konden in ruime goed geïsoleerde ruimtes bij elkaar komen.” Maar dat is niet het enige wat goed werkt. Ze ontdekte al snel dat buurtverbinders cruciaal zijn. “Dat zijn mensen die zich inzetten voor hun buurt en een gemeenschap om zich heen hebben verzameld. Zij betrekken mensen bij onze groepen. Op die plekken zie je dat het de gemeenschap versterkt. Op andere locaties moeten we meer ons best doen om mensen over de drempel te krijgen. Om door te ontwikkelen willen we meer investeren in de plekken van de buurtverbinders.”
Inmiddels zijn de Luistergroepen te vinden op acht locaties in Amsterdam Noord. Dat komt onder meer door de steun van het Oranje Fonds. “Zonder hulp waren we op minder plekken actief. Dat is het eerste waar je op moet inkrimpen, want we kunnen niet bezuinigen op de training van de groepsbegeleiders. Het feit dat we steun krijgen van zo’n groot fonds laat zien dat we met iets goeds bezig zijn. Door die bevestiging en erkenning ben ik nog meer gemotiveerd om al mijn energie erin te steken. Iets opzetten kost altijd meer tijd dan je van tevoren inschat. Vier jaar lang probeerde ik van alles en opeens ontdek je wat wel kan werken. Geduld is zo belangrijk. Net als de juiste mensen om je heen verzamelen en een goed plan maken. Neem daar de tijd voor.”
Enthousiaste verhalen delen
Voor het vinden van vrijwilligers die groepsbegeleider willen worden, zet Jeanette haar netwerk in. “Ik strooi het overal rond. Berichten op Facebook en in de buurtapp Nextdoor. De vrijwilligers werven op hun beurt ook weer mensen, omdat ze hun enthousiaste verhalen delen. We hebben allemaal behoefte aan betekenisvolle relaties. Door de Luistergroepen voelen mensen zich niet meer alleen. Een vrouw die voor het eerst kwam, zei heel de bijeenkomst niets. Tot het einde. We vroegen of iemand nog iets wilde zeggen en opeens moest zij huilen. Ze was zo blij dat ze was meegenomen naar deze plek. Ze voelde zich nu niet meer alleen. Ook merken we dat het helpt om je verhaal met vreemden te delen. De deelnemers ontdekken dat ze niet de enigen zijn die ergens mee worstelen en zien dat anderen daar ook een weg in hebben gevonden. Mensen gaan nu hoopvol naar huis.”
