Somalische mannen in beeld
Bashir kent de Somalische gemeenschap in Nijmegen als geen ander. Hij zag de verschillen tussen mannen en vrouwen groter worden. “De gemeente richtte zich sterk op empowerment van vrouwen”, blikt hij terug. “Zij kregen daardoor meer netwerken en opleidingen, spraken de Nederlandse taal steeds beter. De man liep hierop achter. Die zat thuis, vaak zonder werk, en voor hem was het moeilijk om in zijn eentje hiermee om te gaan. Hij had weinig contact met zijn kinderen, en feitelijk niets meer in de melk te brokkelen. Zijn rol als vader kon hij niet meer goed vervullen.”
Opnieuw
Bashir merkte dat veel Somalische vaders zich afvroegen waarom zij als vader faalden: “Ze raakten niet alleen hun vaderschap kwijt, maar ook zichzelf. Van autoriteit en heer des huizes moesten ze zichzelf opnieuw uitvinden en van voren af aan beginnen. De vraag was alleen hoe? Hoe kun je de ontstane leegte opnieuw invullen? Aan hen wordt niet verteld hoe ze hier moeten leven. Hoe ze de dingen moeten aanpakken. Totdat ze merken dat het niet meer gaat tussen hen en hun vrouw. Kleine dingen dreigen dan een ramp te worden, omdat men zich niet meer weet te gedragen. Machteloosheid is gevaarlijk.”
Gehaktballen
Op de cursus Somalische Mannen in Beeld van Het Inter-lokaal kwamen deze problemen aan de orde. “Je bent door de veranderde situatie geen slechte vader”, aldus Bashir. “Maar de Nederlandse context vraagt om een andere houding, een andere aanpak. Meer contact maken met je kinderen, hen actief opvoeden. En beter betrokken zijn bij het onderwijs, in tegenstelling tot wat ze in Somalië gewend zijn. Het kan op hele simpele manieren.”
Als voorbeeld noemt hij de echt Hollandse maaltijd, die een collega klaarmaakte: gehaktballen en salade. "Sommige vaders kookten diezelfde maaltijd thuis en dat was voor het hele gezin een belevenis. Gehaktballen hadden de kinderen nog nooit gegeten en zeker niet klaargemaakt door hun vader."
“Ze zeggen: de liefde van de man gaat door de maag, maar ook die van de kinderen en de vrouw. Het is maar hoe je weet te prikkelen. Dat hebben we steeds gedaan: de mannen middelen gegeven om onderwerpen bespreekbaar te maken.”
Andere vaderrol
Zijn de mannen ook veranderd? Niet allemaal, constateert Bashir: “Van de honderd mannen heeft ongeveer de helft de cursus afgemaakt. We probeerden ze erop te wijzen dat ze het echt over een andere boeg moeten gooien als vader. Daarvoor is het belangrijk om een andere rol aan te nemen. Anders ziet de toekomst er minder rooskleurig uit.”
Hij vindt het jammer dat de tijdsgeest veranderd is. “De politiek heeft andere prioriteiten. Maar we moeten reële verwachtingen hebben van die mannen. Geef ze de mogelijkheid, net als Muhumed, om hun talenten in te zetten voor de samenleving. Ik begrijp dat iedereen zijn weg moet vinden, maar degenen die dat niet zelf kunnen, moeten we blijven helpen.”
Tip
Ga uit van de behoefte van de deelnemer, bevestig en erken hem. Dat geeft moed en daardoor ook meer eigenwaarde. Wees niet terughoudend in het aanspreken op de eigen verantwoordelijkheid, omdat je ze in hun waarde wilt laten, ontzie ze niet omdat ze kwetsbaar zijn.
