“Samen Oplopen heeft een beetje mijn hart gestolen”, vertelt gezinsvrijwilliger Godelieve (57). “Ik ben vroeger hulpverlener geweest. Dus ik weet wel wat je kan tegenkomen bij gezinnen. Nu kom ik als iemand die tijd over heeft en het fijn vindt om iemand te helpen de weg te vinden. Dat is een hele andere basis. Mensen stellen zich echt meer open en er is meer sprake van gelijkwaardigheid.”
“Een gelijkwaardig vriendschappelijk contact van mens tot mens doet heel veel”, vertelt initiatiefnemer Linda. “Het is zo fijn als je van iemand hulp krijgt als je de weg niet zo goed weet. Toen ik als jeugdverpleegkundige werkte kwam ik in wijken waar kwetsbare gezinnen zaten te wachten op hulpverlening. Soms duurde dat een tijdje en dan ging ik in de tussentijd langs. Sommigen hadden stress, waren alleen en wisten niet hoe dingen in Nederland werken. Ik hielp met allerlei praktische zaken. Van een fiets zoeken op Marktplaats, spelen met de kinderen, lezen van moeilijke brieven tot meegaan naar gesprekken bij instanties. De gezinnen waren blij met mijn hulp, maar het was niet mijn werk. Zo ontstond het idee om vrijwilligers te koppelen aan gezinnen onder begeleiding van een zorgprofessional.”
Aansluiten op de leefwereld van het gezin
Inmiddels koppelt Samen Oplopen al meer dan tien jaar gezinnen met complexe zorgen of stress die in Nederland of ergens anders geboren zijn aan inwoners uit hun omgeving. De vrijwilligers lopen op met de gezinnen die onvoldoende steun hebben uit een eigen netwerk. Zo vermindert de stress en groeien kinderen beter op.
Godelieve heeft inmiddels haar tweede gezin onder haar hoede genomen. “Het zijn hoogopgeleide mensen die uit Turkije zijn gevlucht. De moeder wil vooral haar Nederlands verbeteren. Maar met mijn wekelijkse bezoek oefent ze te weinig. Ik adviseerde om voorleesmoeder te worden op school. Verder heb ik vooral kunnen helpen toen hun 14-jarige zoon aangaf terug te willen naar Turkije omdat hij hier niet kon wennen. Ik merkte dat ze het fijn vonden dat er iedere week iemand was die met ze meedacht.”
Linda: “Dat is precies wat we doen. We sluiten aan op de leefwereld van het gezin. Op een rustig tempo doen we wat er nodig is om ze erbovenop te helpen. En dat is per gezin verschillend.” Godelieve: “De eerste keer was ik gezinsvrijwilliger bij een Somalisch gezin met zeven kinderen. Ik kwam daar eigenlijk maar voor twee weken om de meisjes te leren fietsen naar school, maar er was veel meer aan de hand. Uiteindelijk ben ik 1,5 jaar gebleven. Daar werd ik de Nederlandse tante genoemd.”
Ondersteuning in de volle breedte
Linda: “We ondersteunen in de volle breedte van het leven. Eigenlijk trekken de vrijwilligers en gezinnen met elkaar op zoals vrienden dat doen. Ze hebben het over van alles. Het mooiste is het warme contact dat ontstaat. Gezinnen geven ook aan dat ze het liefst willen dat de vrijwilliger een vriend wordt die steun en raad brengt en gezelligheid binnen het gezin. Het kan gaan om praktische vragen zoals samen telefoontjes plegen, spullen voor de geboorte van een baby bij elkaar zoeken of spelen met de kinderen. En om coachen, bijvoorbeeld hoe je met weinig geld omgaat, gezond kan leven of wat kinderen nodig hebben voor een gezonde ontwikkeling.”
Godelieve: “Ik vind het belangrijk om anderen het gevoel te geven dat ze ertoe doen. Ik zie hoe mensen soms bijna verzuipen in alles wat er op ze afkomt. Door te helpen met kleine dingen krijgen ze weer vaste grond onder hun voeten. Ik vind het prettig om even een hand uit te steken.” Linda: “Het is voor de gezinnen fijn om op deze manier door een medeburger te worden geholpen. Je ziet dat ze echt minder eenzaam worden doordat ze een eigen netwerk krijgen. Ze hebben een lijntje met iemand die het wel allemaal snapt en ervoor zorgt dat ze weer meedoen. Iemand die hen het gevoel geeft dat ze er niet alleen voor staan.”
Godelieve: “Als vrijwilliger krijg je er ook veel voor terug. Zo organiseert Samen Oplopen bijscholingsavonden en lezingen met goeie sprekers. De organisatie probeert ons op die manier iets waardevols aan te reiken. Dat vind ik mooi, want ik vind het leuk om bij te leren. Daarnaast leer ik van alles door de cultuurverschillen. Bij ‘mijn’ gezin is er minder opsmuk. Ze zijn minder individualistisch dan Nederlanders en maken tijd vrij om samen op te trekken. Ze zijn meer zichzelf en houden elkaar wat meer vast. Ik vind het fijn dat ik iets goeds voor hen en ons land doe. Als mensen beter de weg kennen, dan heeft eigenlijk iedereen daar baat bij.”
Nieuwe locaties
De steun van het Oranje Fonds betekent veel voor Samen Oplopen. Linda: “Zonder het fonds hadden we nooit kunnen opstarten. Bovendien zijn we door de deelname aan het Groeiprogramma als organisatie gegroeid. We weten nu wat we doen en waar we goed in zijn. We hebben onze kostenbesparende methode zo ontwikkeld dat het ook kan worden uitgevoerd door nieuwe organisaties.”
En dat is precies wat Linda wil. “Door de coronacrisis trokken kwetsbare gezinnen zich nog meer terug. Nu zien we dat de aanmeldingen toenemen. Daarom is het belangrijker dan ooit om gezinnen aan vrijwilligers te koppelen. Door de steun van het Corona Sociaal Herstelfonds kunnen we tijd investeren in de uitrol naar tien nieuwe locaties. Uiteindelijk hopen we dat iedere gemeente het voorbeeld van de al 21 deelnemende gemeenten volgt en een vorm van informele steun biedt aan gezinnen en kinderen zodat er minder hulpverlening nodig is.”
