‘We verbinden mensen door het optekenen van hun levensverhaal’

“We halen ouderen uit hun isolement en laten ze iets leuks doen: hun verhaal vertellen. We spreken ze dus niet aan op wat ze nodig hebben, maar op wat ze te bieden hebben. En dat is kennis en veel wijsheid. Het is zonde als die verloren gaat. Daarom schrijven ze hun verhaal op,” zegt directeur Joeri Oltheten van Stichting De Wintertuin Curaçao.

Dementie

De ouderen komen uit verschillende huizen van een zorginstelling. “Ze komen wekelijks samen. Een deel van hen heeft dementie of een psychische aandoening. Onder leiding van een schrijver en met hulp van vrijwilligers schrijven ze hun verhaal op. De vrijwilligers zijn studenten van de universiteit, familieleden en jonge schrijvers. Door het optekenen van de levensverhalen van de ouderen verbinden we zo verschillende mensen.”

Thema’s

De tien deelnemers halen aan de hand van thema’s herinneringen op. “Denk aan onderwerpen als liefde, geschiedenis, werk en geld. Uit ervaring blijkt dat de verhalen heel persoonlijk zijn. Het zijn soms bijna levensbekentenissen. Daarom is het belangrijk dat de mensen zich veilig voelen en ze elkaars verhaal willen horen.”

Verhalenvertellers

Volgens Joeri is de Curaçaose cultuur sowieso een orale cultuur. “De mensen hier zijn verhalenvertellers. Maar heel vaak gaan de verhalen verloren als degene die vertelt er niet meer is. Mijn oudtante, die bijna honderd 100 jaar werd, had veel mooie verhalen. Het voelt voor mij alsof er een boekenkast vol kennis verloren is gegaan."

Cultureel erfgoed

“Eigenlijk zijn we bezig met het vastleggen van het cultureel erfgoed van Curaçao. Ook geeft dit project mensen de kans om iets te vertellen wat al heel lang speelt. Een deelnemer schreef bijvoorbeeld over een verloren liefde. Hij vertelde eerlijk dat hij ook een zoon heeft. Zijn familie wist van niets en was in shock.”

Boek

Na de twintig wekelijkse bijeenkomsten bereiden de ouderen zich in vier sessies voor op het eindevenement: een boekpresentatie. “We bundelen de verhalen in een boek. Tijdens de presentatie zetten we de ouderen in het zonnetje. Niet alleen familie en vrienden komen op het evenement af, ook mensen die geïnteresseerd zijn in verhalen of ouderen.”

Emotioneel

Met de lancering van het boek begint het pas echt, vindt Joeri. “De mensen kunnen door het boek hun opa, oma of kennis beter leren kennen.” Onlangs zijn vier mensen van een eerdere editie binnen een half jaar overleden. “Dat geeft aan hoe urgent het is om sommige verhalen vast te leggen. Het geeft de deelnemer misschien ook wel een bepaalde rust om zaken af te sluiten. Dat is voor de kinderen en andere familieleden best wel emotioneel, maar het brengt hen ook dichter bij elkaar.”

Opbloeien

Joeri vindt het mooi om de ouderen tijdens het traject te zien opbloeien. “Lezen, schrijven en verhalen vertellen werken helend. Zo zat een deelnemer altijd stil in een hoek. Veel mensen dachten dat hij niet aanspreekbaar was. Maar toen bij hem de knop omging, wilde hij heel veel verhalen vertellen. Aan het eind was hij een heel ander persoon. Daar word ik blij van.”

Eren

“Maar uiteindelijk gaat het om mensen bij elkaar brengen. Curaçao is een super multicultureel eiland. Dat zie je terug in de verhalen. We zijn hier bezig met een stukje hedendaagse geschiedenis terwijl we de ouderen eren en alles wat ze hebben betekend voor deze plek.”

Tip

Joeri adviseert initiatiefnemers die financiële steun willen aanvragen de mensen van het fonds face to face te spreken. “Vertel meer over jezelf voordat je ‘lukraak’ een aanvraag indient.”

De samenwerkende fondsen steunen het project in totaal met € 10.150,=.

Meer informatie over Stichting De Wintertuin Curaçao.
Lees meer over andere gesteunde initiatieven.